Work and Travel Şirketleri: Şirketinizi Titizlikle Seçin!
Bir çok Work and Travel katılımcısının programa kayıt olmadan önce kara kara düşündüğü konulardan bir tanesi de firma seçimi aşamasıdır. “Hangi Work and Travel firmasını seçmeliyim?“, “Work and Travel şirketleri arasından Hangi firma ile gidersem mağdur olmam?” gibi sorular bir çok katılımcının kayıt olmadan önceki dönemde kafasında yer edinmiştir. Nitekim öğrenciler için de haklı bir durum söz konusu. Çünkü özellikle son senelerde yazılı ve görsel basında yer alan haberler öğrencileri tedirgin etmektedir. Mağduriyetlere etken bir çok neden vardır ve bu nedenleri şimdi başlıklar halinde toparlayacağız. Work and Travel şirketleri arasında bir seçim yaparken Amerikan Konsolosluğu’nca akredite olmuş ve Amerika’da bir sponsorla direkt çalışan Work and Travel firmaları içinden bir seçim yapın!
Work and Travel Şirketleri Arasında Türkiye’de 30 kadar firma akredite haldedir!
Her sezon öncesi Amerikan Konsolosluğu ve Elçiliği Türkiye’de akredite olmuş firmaların listesini Amerika’daki ilgili merkezden gönderilmesini bekler. Bu listede yer alan Work and Travel şirketleri Amerika’daki sponsor firmalardan en az biri ile direkt çalışan şirketlerdir. WestLine International ise 2011 yılından beri her sene akreditasyonunu başarıyla tamamlayan ve uzun süreli olarak piyasada yer alan bir firmadır.
Tecrübesiz firmaların neden olduğu mağduriyetler
Work and Travel programını pazarlayan Work and Travel firmalarını ya da Work and Travel şirketleri danışmanlarını denetleyen bir mekanizma maalesef ülkemizde bulunmamaktadır. Bu yüzden iki masa ve bir sandalye ile bile firma adı altında bu organizasyonu yürütebilir. Özellikle Amerika’ya gitmiş veya bu programı daha öncesinden tecrübe etmiş kişilerin programın organizasyon kısmını hafife alması, kolay olduğunu zannetmesi ve sadece maddi kısmını cezbedici bulması mağduriyetlere sebep olan en büyük etkenlerdir. Gelin görün ki işin arka planı hiç de hafife alınacak cinsten değildir.
Türk öğrencilerin profillerine uygun işleri sunan sponsor firmaların seçimi, öğrenci profiline ve dil seviyesine uygun iş yerleştirmeleri, yasal çalışma belgesi olan DS-2019 formunun zamanında getirilmesi, Amerika’da direkt anlaşılan işverenlerle olan sıkı ilişkiler, öğrenci Amerika’da iken oluşabilecek problemlere anında müdahale edilebilmesi ve alternatiflerin sunulması, doğabilecek mağduriyetlere karşın tazmin gücü belli bir birikim ve tecrübe ister. Firmalar olası problemlerin ana kaynağı da olmayabilir. Örneğin geçmiş sezonlarda bazı firmalar Amerika’da kontrakter olarak adlandırdığımız kişilerle öğrencileri çeşitli pozisyonlara yerleştirme karşılığında bu kişilere ciddi ödemeler yapmıştır fakat ödeme yaptıkları kişiler mükellefiyetlerini yerine getirmeyip öğrencileri aslında var olmayan pozisyonlara yerleştirmiş sonuç olarak firma dolandırılmış, öğrenciler de mağdur kalmıştır. Bu da firmaların tecrübesiz olmasının veya programı koordine eden firma yetkilileri veya danışmanlarının ne boyutta sorumluluklar yüklendiğini gösterir. Work and Travel ciddi bir organizasyondur ve katılımcılar bu programda iki şehir arasında yolculuk etmiyor; kıtalar arası bir macera yaşıyor.
Work and Travel Firmaları Arasından Seçim Nasıl Yapılmalı?
Öncelikle Work and Travel şirketleri arasından bir firmayı tercih etmeden önce geri bildirimlerinin ne ölçüde pozitif olduğuna bakmalısınız. Örneğin daha önce ilgili firmayla giden katılımcıların düşüncelerinin ne şekilde olduğu bu noktada önemlidir. Sonrasında sizin mi danışmanı yönlendirdiğinize yoksa danışmanın mı sizi yönlendirdiğine dikkat edin. Çünkü tecrübeli firmalar kişinin isteklerine göre bir iş ayarlamamalıdır; aksine kişinin profiline ve dil seviyesine uygun işlere yönlendirmesi çok önemlidir. Sizin her ne kadar yerleşmek istediğiniz bir iş olsa da bu pozisyonun size uygun olmaması koca bir yazınızı zehir etmeye yeterli olup olası mağduriyete ilk adımın atılmasına zemin hazırlamış olur. Yine geçmiş sezonları referans alacak olursak yanlış iş seçiminin ardından işverenlerin katılımcıları işten çıkarmasını ve öğrencilerin zor durumda kaldıklarını belirtebiliriz. Son olarak, kayıt olmadan önce firmanın size sunacağını bir sözleşmenin olup olmadığını sorgulayın. Sözleşme demek, siz ABD’ye gitmeden önce sözlü olarak verilen taahhütlerin yazılı hale geçmesidir. Bu noktada firmanın, sizin ve ABD’deki sponsor kuruluşunuzun sorumluluklarını yazılı olarak görmeniz ve her iki tarafında bu sözleşmenin altına imzasını atması yine son derece önemlidir.
Firmayı temsil eden üniversite temsilcilerinden kaynaklanan mağduriyetler
Firmaların çoğu üniversitelerde kurumu temsil etmesi için bir veya birden fazla öğrenciyi temsilci olarak atar. Temsilcilerin görevi üniversitelerdeki potansiyel katılımcılara programı anlatmak, firmayı övmek, firmanın afişlerini asmak ve ilanlarını dağıtmaktır. Bunun karşılığında da temsilci öğrenciler firmalardan yönlendirdiği kayıt başına belli oranlarda komisyon alırlar. Bu görevi üstlenen temsilcilerin yegane gayesi olabildiğince öğrenciyi yönlendirip kendini finanse etme arzusudur. Bu nedenle temsilcisi olduğu firmanın olumsuz yanlarını yansıtması gibi bir durum söz konusu değildir. Yani üniversite temsilcileri bu konuda objektif olamazlar. Bu da potansiyel katılımcıların mağdur olmasına sebebiyet verebilir. Çünkü yönlendirildiği firma yeterince tecrübeli olmayabilir.
Ne yapmalı?
Temsilcilerin yönlendirdiği firmalarla görüşün ve yukarıda firmalar ile ilgili yazdığımız ve sorgulamanız gereken
noktaları unutmayın.
Katılımcılardan kaynaklanan mağduriyetler
Eğer daha öncesinde ailenizden veya sevdiklerinizden uzak kalmamışsanız, bu konuda hassassanız, iş disiplininiz yoksa, en ufak şeyleri bile problem edip üstesinden gelemiyorsanız, “ben xxx üniversitesinde xxx bölümünde okuyorum buraya bu pozisyonda çalışmak için mi geldim?” diye soranlardansanız, farklı bir kültüre/çevreye karşı uzun süreli adaptasyon sorunlarınız varsa, sizden küçük yaştakilerin size işle ilgili emir vermesine tahammül edemiyorsanız bu program size uygun olmayabilir. Çünkü yaz sezonu boyunca 3 ay gibi bir süre Amerika’da kalarak çalışıp para kazanacak, farklı bir kültürü görecek, yeni arkadaşlıklar edinecek ve ailenizden/sevdiklerinizden uzak kalacaksınız. Amerikalılar dakik insanlardır ve işlerini zamanında yaparlar bu nedenle iş disiplininizin olması gerekir.
Sabırlı ve Kararlı Olun
Work and Travel sadece bir eğlence programı değildir; belki de ilk defa çalışıyor ve farklı bir ortamda hayatınızı devam ettiriyor olabilirsiniz. Bir çok problemle de karşılaşmanız mümkündür. Bunlar düşük iş saatleri, iş yerindeki çalışanlarla olan sorunlarınız, konakladığınız evle ilgili problemler olabilir ve yapmanız gereken bunları büyütülecek bir problem etmeyip üstesinden gelmeye çalışmanızdır. Amerika’da çalıştığınız pozisyonlar vasıf istemeyen ortalama işlerdir. Örneğin Mc Donald’s’da çalışıyorsanız sipariş alıp hamburger hazırladığınız gibi yeri geldiğinde işletmenin temizliğini de diğer çalışanlar gibi yapabilirsiniz. Amerika’daki amacınız ailenizden maddi destek almadan kendi masraflarınızı karşılayacak kadar para kazanmanız ve bu sırada dilinizi geliştirmek olmalıdır. Sonuç olarak, okuduğunuz okulun ve bölümün orada yapacağınız işle hiç bir alakası yoktur; olmamalıdır. Yine Amerika’da üniversite çağına gelen bireylerin çoğu liseyi okuduktan sonra iş hayatına atılırlar. Bu nedenle sizden küçük yaştaki kişilerin supervisor’ınız olabileceğini unutmayın ve sizden küçük yaştakilerin size işle ilgili emir vermesini normal karşılayıp bunun iş hayatıyla ilgili bir durum olduğunu kavrayın.
Work and Travel ile Mağdur Olmayın!
Doğru tercihler Yapın ve Araştırın!
Geçmiş dönemlerde bir çok Work and Travel katılımcısı Amerika’da mağdur olmuştur. Bu mağduriyetlerin başında gelen sebepler firma dahi olmadan zayıf bağlantıları olan veya hiç olmayan kişi ya da kişilerin öğrencileri ABD’ye göndermesinden kaynaklanmaktadır. Doğal olarak bu durum Work and Travel gibi mükemmel bir programın adına leke sürmektedir. Yazılı ve görsel basında da programın kimi çevrelerin neden olduğu olumsuz tarafı gösterilmiştir. Bu da öğrencileri programa katılmadan önce iki defa düşünmeye itmiştir.
Bazı çevreler ise programın bir kölelik programı olduğunu öne sürmektedir. Work and Travel hiç bir şekilde kölelik programı değildir. Programın esas amacı öğrencilerin ailelerinden veya çevrelerinden herhangi bir finansal destek almadan Amerika’da kendi ayakları üzerinde durmasını sağlaması, bu sırada dillerini geliştirmesine olanak vermesinin yanı sıra dünyanın çeşitli bölgelerinden gelen eğitimli bireylerin Amerikan kültürüne yakından tanıklık etmesini sağlamasıdır. Normalde ABD gibi dünyanın en büyük ekonomisine sahip bir ülkenin dönemsel iş gücüne ihtiyacı yoktur. Nitekim şu an ABD’de işsizlik oranlarının var olduğu da herkesçe bilinmektedir.
Tecrübeli Bir Work and Travel Acentesi Seçin
Programda mağdur olmamanız için öncelikle bu işi bilen, daha önce tecrübe etmiş güçlü sponsorlara ve bağlantılara sahip kişilerden profesyonel olarak destek almanız gerekir. Sonuçta, gitmiş olduğunuz bölge okyanus aşırı bir ülke ve buraya gidiş süreniz en yakın mesafeyle (New York) minimum 11 saatlik bir uçuştur. Bu nedenle firma tercihinizi ciddi araştırmaların ve sorgulamaların ardından en kısa sürede yapmalısınız.
Bunların yanı sıra kayıt olacağınız firmanın size ne gibi güvenceler verdiğini ve bunların sözleşmede yer alıp almadığını sormalısınız. Unutmayınız ki bazı firmalar sözleşme dahi yapmadan kayıt almaktadır. Bu durum sizi hiç bir şekilde güvence altına almaz. Sözleşmeniz varsa da ABD’de olası bir mağduriyet durumunda ne gibi teminatlarınızın olduğuna bakmanızda fayda var. Programın doğası gereği iş verenlerden tutun herhangi bir başka sebepten dolayı firma kaynaklı olmayan bazı problemler de yaşanabilir. Bu gibi durumlara danışmanınızın sizi hazırlaması, olaya zamanında ve hızlı müdahil olması gerekir.
Yukarıda saymış olduğumuz önerilerimizin yanı sıra, yerleşmiş olduğunuz işin gerçekliğini gösteren Job Offer (iş sözleşmesi) formunuzun olması gerekir. Eğer iş anlaşmasını henüz almadıysanız danışmanınızdan iş anlaşması formunuzu isteyin ve form üzerinde yer alan ve sizi işe aldığına dair imza atan patronunuza iletişim bilgilerinden e-mail veya telefon yoluyla irtibat kurmaya çalışın. ABD’ye gidiş tarihinize yakın bir zamanda da oraya varacağınız günü mutlaka işvereninize bildirin.
Belli Başlı İşlerde Israrcı Olmayın
Bir diğer nokta da katılımcıların uygun olmayan pozisyonlara yerleştirilmesi ve akabinde yaşanan problemlerin var oluşuyla ilgilidir. Siz bir eğlence parkını veya saatlik ücreti yüksek bir pozisyonu ısrarla isteyebilirsiniz fakat İngilizce’nin buna müsait olmayabilir. Getirisi ve çevresi iyi diye herhangi bir pozisyon konusunda ısrarcı olmayın. Tecrübelere dayanarak söyleyebiliriz ki, kimi katılımcılar geçmiş senelerde uygun olmayan pozisyonlar sebebiyle ya işten çıkarılıyor ya da farklı bir pozisyona atanarak hiç ummadığı bir ortamda kendilerini bulabiliyorlar. Bu durumda danışmanınıza ve işvereninize karşı dürüst olmak mutlu bir sezon geçirmenize olanak sağlayan olmazsa olmazlardan biridir.
Work and Travel programına katılırken dikkat etmeniz gereken en önemli faktörlerden biri de firma seçiminizdir. Programınızı güzel tecrübelerle tamamlamanız için verilen tavsiyelere önem vermelisiniz. Work and Travel fiyatları da ekonomik yönden sizi etkileyecek faktörlerden biridir. Sancısız bir süreç ve ekonomik bir program için erken kayıt olmaya çalışmalısınız.
Yukarıda iletmek istemiş olduğumuz mesaj programı mutlu sonlandırabilmeniz için tek etkenin firma seçimi olmadığını göstermektir. Work and Travel gibi ciddi bir organizasyona katılmayı düşünüyorsanız firma seçimini doğru yapmak kadar kendinizi de bu programa hazırlamanız önemlidir.
